Czy wiesz, że nasz układ nerwowy wyewoluował do ruchu, a nie do wysiłków intelektualnych? Człowiek, aby przetrwać musiał się ruszać — polować, uciekać przed zwierzyną, uprawiać ziemię. To, czy potrafił liczyć, było kwestią drugorzędną. Przetrwamy, nie znając zasad dynamiki Newtona, ale czy przetrwamy, nie mogąc uciec w momencie, gdy zbliża się zagrożenie? Nie.
Kierunek, w którym patrzysz wpływa na to jak się czujesz.
To co jest w mózgu jest w ciele, a to co w ciele jest w mózgu.
Dwa powyższe twierdzenia definiują metodę Brainspotting, którą chciałabym Wam przybliżyć.
Dziś nikt nie podważa faktu, że neurobiologia ma olbrzymie znaczenie dla postępu psychologii i psychoterapii. W obecnym świecie, techniki obrazowania takie jak rezonans magnetyczny, czy tomografia komputerowa pozwalają zajrzeć głęboko w struktury mózgu i zobaczyć co tak naprawdę jest leczące z perspektywy psychoterapii.
Brainspotting jest narzędziem terapeutycznym odkrytym w 2003 r. przez dr Davida Granda, to relatywnie młoda metoda, nad którą badania są niezwykle obiecujące i cały czas trwają. Jej twórca wcześniej pracował psychonanalitycznie, przyczynił się do odkrycia i rozwoju metody EMDR, bliskie mu jest również podejście Petera Levina i terapia Somatic Experiencing. Brainspotting czerpie z tych podejść, jest metodą integracyjną, łączącą neurobiologię z uważnością (mindfulness) i skupieniem na relacji terapeuta-klient. Inaczej ujmując, Brainspotting jest terapią fizjologiczną z głębokimi psychologicznymi konsekwencjami, która jest w stanie pomóc klientom, zmagającymi się z traumatycznymi, często bardzo złożonymi doświadczeniami.
Dlaczego o Brainspotting mówi się, że jest terapią fizjologiczną?
Metoda Brainspotting opiera swą pracę na głębokich strukturach podkorowych naszego mózgu.
Pozwala dotrzeć do najstarszej części mózgu-pnia mózgu, to miejsce, dzięki któremu nasz organizm może funkcjonować sam, gdyż tam umiejscowione są nasze fizjologiczne odruchy takie jak: oddech, bicie serca, regulacja temperatury. Terapeuta podczas sesji Brainspotting skupia się głównie na odczuciach płynących z ciała klienta, a zaangażowanie ciała z kolei pomaga przepracować i zintegrować trudne doświadczenia traumatyczne, obrazy i wspomnienia traumy.
Na czym polega Brainspotting?
Kierunek w którym patrzysz wpływa na to jak się czujesz –Co to właściwie oznacza?
Podczas pracy terapeutycznej klient wybiera doświadczenie, wspomnienie, problem, nad którym chciałby pracować, natomiast terapeuta dzięki znalezieniu odpowiedniej pozycji oczu, punktu zwanego brainspot, zaprasza klienta do przepracowania tych trudnych doświadczeń. Dzięki nerwom wzrokowym umiejscowionym na siatkówce oka możemy dojść do części w mózgu zwanej śródmózgowiem- tam umiejscowione są bolesne doświadczenia. Terapeuta wykorzystuje odruchy orientacyjne, które są poza świadomością klienta, by zatrzymać się przy trudnym, bolesnym doświadczeniu i w obecności terapeuty w bezpiecznych warunkach je przepracować. Przepracowanie traumy w obecności osoby, której się ufa jest niezwykle ważne biorąc pod uwagę fakt, że trauma jest często zjawiskiem bardzo izolującym, przeżywanym w samotności.
Reasumując, Brainspotting jest terapią relacyjną uwzględniającą procesy mózgowe i somatyczne. Skuteczność tej metody potwierdzają badania naukowe jak i subiektywne ankiety, na przykład ta dotycząca różnych metod terapeutycznych używanych w kontekście strzelaniny w Newtown w 2016 r. gdzie cała społeczność była straumatyzowna. Z badań wynika, że osoby które doświadczyły pracy różnymi metodami terapeutycznymi (w tym EMDR i Somatic Experiencing) najwyżej oceniły właśnie Brainspotting, aż 60% osób ankietowanych uznało, że w ich przypadku metoda ta okazała się najskuteczniejsza.
Kto może skorzystać z Brainspotting?
W naszym mózgu nie ma specjalnych przestrzeni odpowiedzialnych za stan depresyjny, lęki, czy zaburzenia osobowości dlatego oprócz tego, że metoda ta jest wykorzystywana głównie do pracy z traumami, może mieć zastosowanie w pracy z wieloma różnymi problemami z jakimi mierzą się klienci trafiający do gabinetu psychoterapeuty.
To metoda skuteczna zarówno w pracy z dorosłymi, młodzieżą i dziećmi.
Brainspotting jest również wykorzystywany w sporcie zawodowym, w pracy twórczej z artystami aktorami, muzykami, praca tą metodą uruchamia naszą prawą półkulę, która w dużym uproszczeniu odpowiada min. za kreatywność, myślenie abstrakcyjne, wyobraźnię, zdolności artystyczne i intuicję.
Na sesje Brainspotting w Pomocni osoby dorosłe mogą zapisać się do terapeutki Agnieszki Mazurczak.
Źródła:
Grand D., (2013). Brainspotting. Sounds True Inc
https://brainspotting.pl/
Nazwa „kintsugi” pochodzi od dawnej sztuki japońskiej, odbudowy tego co zostało zniszczone. Gdy uszkodzi się ceramika, mistrzowie kintsugi naprawiają ją, używając między innymi laki i złota. Na odnowionych naczyniach pozostawiają ślady swoich działań, ponieważ ich zdaniem taki przedmiot jest jednocześnie symbolem kruchości, siły i niezwykłego piękna. Naprawione elementy są łączone ze sobą w szczególny sposób, spoiwo jest celowo podkreślone tak, aby widocznym było, że przedmiot jest odtworzony, a właściwie stworzony na nowo. Według mistrzów kintsugi, dopiero po ceremonii połączenia rozbitych elementów nabiera on niepowtarzalności, a także znacznie większej wytrzymałości.
Wracając do rozważań na temat wykorzystania podejścia Gestalt w pracy coacha zapraszam do ciągu dalszego artykułu. Niniejszy stanowi kontynuację poprzedniego, do którego link znajdziesz tutaj. Do tej pory poruszone zagadnienia dotyczyły: psychologii humanistycznej, głównych założeń psychoterapii Gestalt oraz pierwszej połowy tzw. dekalogu Gestalt.
Poniżej prezentuję kolejne punkty – wraz z krótkim komentarzem – wspomnianego dekalogu. Być może zainspiruje Cię to do refleksji tak do Twojej codzienności, jak do zawodowej praktyki.
Za oknem zima… Chwilami zachwyca majestatem bieli, ciszą, spokojem. Czasem przytłacza długim okresem zimna, pluchy, szarości. Jest porą trudną dla wielu. Zimowe miesiące są okresem niechcianym, nieulubionym bo zimno, smętnie, szaruga… Jest pewnym zastojem w przyrodzie, okresem kiedy fauna i flora spowalniają, zapadają w zimowy sen. To czas kiedy życie pozornie zamiera, panuje zastój, wydaje się, że nic się nie dzieje… Wiele procesów w przyrodzie minimalizuje swoją intensywność, niektóre sprowadzają się do sprawy podstawowej jak przetrwanie.
Zapewne każdy z nas ma w swoim życiu doświadczenie płynięcia – łódką, kajakiem, statkiem, promem. Przywołaj swoje wspomnienie, które odnosi się właśnie do bycia w podróży, w podróży po wodzie. I jeżeli myślisz, że skoro to tekst na temat coachingu, to pewnie zaraz pojawią się takie hasła jak cel, zasoby, że ważna jest droga albo że ważne jest w tej drodze wiedzieć dokąd, to chce ci powiedzieć, że dziś będzie inaczej.
Co jesteś gotów zrobić, by Twoje życie było pełniejsze?
Jakim człowiekiem chciałbyś być i jakie relacje chcesz budować?
Gdybyś wiedział, że został Tobie rok życia jak byś działał?
Co oznacza dla Ciebie życie bogate i wypełnione sensem?
Oto pytania, których możesz się spodziewać w gabinecie terapeuty nurtu akceptacji i zaangażowania (ACT), na różnych etapach procesu terapeutycznego. Wartości, razem z pracą z myślami, postawą zaangażowanego działania, życiem w teraźniejszości, akceptacją, postawą uważnego obserwatora, są ważną częścią procesu zmiany.
Ból od wieków jest w kręgu zaintersowań człowieka. Greccy filozofowie uważali go za emocję, Kartezjusz natomiast rozumiał go jako bezpośredni skutek uszkodzenia ciała, a jego nasilenie miało być proporcjonalne do stopnia urazu mechanicznego. W latach 60 XX w. Melzack i Wall zaproponowali model bólu zwany teorią bramki kontrolnej (znajdującej się w mózgu i układzie nerwowym) wg której człowiek ma odczuwać ból dopiero jak bramki te się otworzą, a kiedy się zamykają to stopniowo on ustępuje. Brzmi to prosto, ale jest to na tyle skomplikowany proces, że naukowcy wciąż próbują ustalić jak się to odbywa. Mamy jednak coraz więcej informacji na temat bólu i wiemy, że jest on zjawiskiem złożonym.
W marcu 2021 minął rok odkąd dotychczas znany nam, przewidywalny (a przynajmniej pozornie) świat wywrócił porządek do góry nogami. Początek pandemii, próba odnalezienie się w nowej rzeczywistości, radzenie sobie z niepewnością w różnych kontekstach życia – wszystko to stało się dla nas nową normalnością. Sytuacja poniekąd zmusiła nas do tego, co psychoterapeuci Gestalt nazywają twórczym przystosowaniem tzn. do korzystania z dostępnych zasobów przy jednoczesnym uwzględnianiu ograniczeń. Innymi słowy, niemal każdy z nas musiał zadać sobie pytanie o to, w jaki sposób ma dalej funkcjonować w tej rzeczywistości i dostosować do tego nowe lub przynajmniej zmodyfikowane działania i zachowania.
Zajmując się edukacją przyszłych coachów oraz superwizją zarówno tych początkujących, jak i zaawansowanych, zauważyłem pewien trend dotyczący zagadnienia coachingu. Szczególnie Ci, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w obszarach wsparcia w rozwoju, zainteresowani są głównie modelami, strukturami i narzędziami. To, co robią, ma działać szybko, efektywnie no i (a jakże!) efektownie. Ma iskrzyć. Ma się dziać magia.