Coaching w oparciu o podejście Gestalt 
- czego możemy nauczyć się z podejścia humanistycznego? cz. 2

23 kwietnia 2022
Zrzut-ekranu-2022-01-31-o-14.13.59-1200x494.png

Wracając do rozważań na temat wykorzystania podejścia Gestalt w pracy coacha zapraszam do ciągu dalszego artykułu. Niniejszy stanowi kontynuację poprzedniego, do którego link znajdziesz tutaj. Do tej pory poruszone zagadnienia dotyczyły: psychologii humanistycznej, głównych założeń psychoterapii Gestalt oraz pierwszej połowy tzw. dekalogu Gestalt. 

Poniżej prezentuję kolejne punkty – wraz z krótkim komentarzem – wspomnianego dekalogu. Być może zainspiruje Cię to do refleksji tak do Twojej codzienności, jak do zawodowej praktyki.

6. Poddaj się przeżywaniu nieprzyjemności i bólu, tak jak poddajesz się przeżywaniu przyjemności. Nie ograniczaj swojej świadomości.

Głównym celem psychoterapii Gestalt jest uświadomienie. Świadomość odnosi się tym samym do całego świata przeżyć. Aby móc w pełni odczuwać radość, trzeba mieć także kontakt ze smutkiem. Dlatego jako coachowie nie koncentrujmy uwagi jedynie na tym, co pozytywne. Miejmy odwagę być przy kliencie także wtedy, gdy jest mu trudno, gdy doświadcza nieprzyjemnych emocji. Zapytajmy o to, jak to jest się tak czuć? O czym  jest ta emocja? Jaką informację chce ona przekazać? O co chce zadbać?

7. Nie akceptuj żadnego “powinieneś” z wyjątkiem tego, co naprawdę twoje.

Zasada ta odnosi się do tego, by żyć własnym życiem, w zgodzie ze sobą. Gestalt zakłada, że jako dzieci (ale także i jako dorośli) przyjmujemy przekonania przekazywane przez ważne dla nas osoby (np. rodziców, nauczycieli). Przekonania te (nazywane introjektami) są nam wówczas bardziej lub mniej potrzebne. Przyjmujemy je często bezrefleksyjnie i traktujemy jako Prawdę. Nie każde z tych przekonań służą nam obecnie czyli w tu i teraz. W coachingu często pracujemy z przekonaniami klienta. W zależności od stopnia zaawansowania coacha, przyglądamy się im lub pracujemy nad ich zmianą. W naszej pracy ważne jest, by klient spojrzał krytycznie na aspekty życia, które traktuje jako oczywiste i tym samym sprawdził, czy ten punkt widzenia nadal mu służy. I jeśli nie, pojawia się okazja do podjęcia decyzji o ewentualnej zmianie.

 

8. Weź pełną odpowiedzialność za swoje czyny, uczucia i myśli.

Dobry proces coachingowy to taki, który – oprócz wsparcia klienta w zmianie – uczy klienta i/lub rozwija w kliencie umiejętność brania odpowiedzialności za swoje życie. Przecież to klient jest odpowiedzialny za temat, za cel, za rezultaty. Proces coachingowy może przełożyć się na szerszy kontekst życia klienta. Warto o tym pamiętać. Tak jak o tym, że właścicielem myśli, emocji i zachowań klienta jest sam klient.

 

9. Otwórz się na zmianę i rozwój – zachowaj gotowość do eksperymentowania, by napotkać nowe sytuacje.

Podejście Gestalt zaprasza do eksperymentowania, który stanowi ważny element procesu. Poprzez eksperyment terapeuta zaprasza klienta to tego, by wyrazić coś poprzez zachowanie, czyli poprzez ruch i działanie. Np. by zejść z myślenia do czucia. Z mówienia do doświadczania w tu i teraz. Eksperymenty nie są planowane, są współtworzonym kreatywnym działaniem. W coachingu wszelkiego rodzaju wizualizacje, praca z metaforą, symbolem czy przestrzenią – to wszystko ma wesprzeć klienta w odnalezieniu tego, co do tej pory nieuświadomione i niewyrażone. Jako coachowie sięgajmy do pokładów naszej – oraz klienta – kreatywności.

 

10. Bądź sobą i pozwól być sobą innym.

W moim przekonaniu – tak psychoterapia Gestalt jak i coaching – prowadzą do spotkania się z samym sobą. Pomagają odnaleźć osobistą odwagę do sięgania po swoje, do dbania o siebie, do realizacji siebie i w końcu – do bycia sobą. W naszej pracy nie zmieniamy ludzi. W naszej pracy wspieramy ich w byciu sobą bardziej. Tym właśnie jest paradoksalna teoria zmiany. Nie chodzi o to, by się stać kimś innym; zmiana nie następuje wtedy gdy próbujemy być inni, niż jesteśmy- zmiana może nastąpić jedynie wtedy, kiedy uświadamiamy sobie, jacy naprawdę jesteśmy, jak się w rzeczywistości zachowujemy i jak budujemy relacje z innymi. Jeden z filarów coachingu mówi o wierze w klienta. Założenie wprost zaczerpnięte z psychologii humanistycznej. Poprzez wiarę w drugiego człowieka, poprzez bezwarunkową akceptację, autentyczność i empatię tworzymy klientowi warunki, w których bardziej poznaje siebie, uczy się siebie. Staje się sobą. A jak pisał James Kepner: „Życie to nieustanny proces odnajdywania w sobie odwagi, aby w pełni z niego korzystać.”.

 

Podejście Gestalt w pracy coacha

Coaching inspirowany podejściem Gestalt w żadnym razie nie jest psychoterapią. To czerpanie z wiedzy, doświadczeń, narzędzi oraz filozofii. To poszerzenie swoich kompetencji coachingowych. To także przyjęcie założenia, że najważniejszym narzędziem jest osoba coacha. Ucząc się tego podejścia pracy z drugim człowiekiem, uczymy się siebie. Samopoznanie i rozwój nieodłącznie wpisane są w edukację tego nurtu. A jak czytamy w definicji drugiej kompetencji (kluczowe kompetencje ICF) „Coach przyjmuje i rozwija w sobie otwartość, ciekawość, elastyczność oraz podejście skoncentrowane na kliencie.” Podejście skoncentrowane na kliencie odnosi się do psychoterapii rogersowskiej, a sam Rogers uznawany jest na współtwórcę odejścia humanistycznego w psychologii. 

Przypomnijmy sobie, co zawiera kompetencja nr 2 i czytając – szukajmy podobieństw w wyżej opisanym dekalogu 🙂

2. [Coach] Wciela w życie postawę coachingową

Definicja: Coach przyjmuje i rozwija w sobie otwartość, ciekawość, elastyczność oraz podejście skoncentrowane na kliencie.

  1. Uznaje, że klienci są odpowiedzialni za własne wybory.
  2. Nieustannie doskonali się i rozwija jako coach.
  3. Nieustannie praktykuje autorefleksję, aby doskonalić warsztat coacha.
  4. Jest świadomy i otwarty na to, jaki wpływ ma kontekst i kwestie kulturowe na innych oraz na niego samego.
  5. Wykorzystuje samoświadomość i intuicję z korzyścią dla klienta.
  6. Rozwija i pielęgnuje umiejętność zarządzania swoimi emocjami.
  7. Przygotowuje się do sesji zarówno mentalnie, jak i emocjonalnie.
  8. W razie potrzeby zwraca się o pomoc z zewnątrz.

 

Gestalt Coaching

Coaching inspirowany podejściem Gestalt (Gestalt Coaching) to sposób pracy opierający się na założeniach podejścia Gestalt, którego fundamentem są założenia psychologii humanistycznej. W tym ujęciu to relacja, którą współtworzą coach i klient, jest najważniejszym czynnikiem, wspierającym klienta w procesie zmiany. W relacji tej coach wyraża i prezentuje:

  • bezwarunkową akceptację,
  • autentyczność oraz
  • empatię.

Dzięki temu klient staje się bardziej świadomy siebie i swojego potencjału, jak i tego, gdzie utyka, lub co takiego robi, że swój potencjał ogranicza. Można zatem powiedzieć, że głównym celem pracy w podejściu Gestalt, jest poszerzanie samoświadomości, co przekłada się na poczucie wpływu, na podejmowane przez klienta decyzje. A świadomy i wolny wybór stanowią podwaliny pod trwałą i satysfakcjonującą – w wyjątkowy sposób rozumianą w podejściu Gestalt – zmianę. W zmianie nie chodzi o to, by stać się „jak ktoś”. Nie chodzi o to, by stać się kimś innym. Kwintesencją zmiany jest to, by bardziej stać się sobą. Koncepcja ta to tzw. paradoksalna teorii zmiany a jej twórca – A. Beisser – tak ją zdefiniował: „Zmiana pojawia się wtedy, gdy ktoś staje się tym, kim jest, a nie kiedy usiłuje stać się tym, kim nie jest. Zmiana zachodzi, jeśli ktoś włoży czas i wysiłek w to, żeby stać się tym, kim jest – być w pełni zaangażowanym w swoją bieżącą sytuację.” Zmiana może nastąpić jedynie wtedy, kiedy uświadamiamy sobie, jacy naprawdę jesteśmy, jak się w rzeczywistości zachowujemy i jak budujemy relacje z innymi. I zaakceptujemy siebie. A łatwiej jest przyjąć siebie, będąc przyjętym przez druga osobę. Coach pracujący z podejściu Gestalt kładzie akcent na wsparciu klienta w aktualizacji siebie, wyrażaniu siebie oraz na towarzyszeniu klientowi w drodze do bycia coraz bardziej autentycznym. 

Nie znajduję lepszego pomysłu na podsumowanie tych dwóch artykułów, jak oddanie głosu ojcowi założycielowi psychoterapii Gestalt. Niech przemówi sam F. Pearls:

„Bądź, jaki jesteś i wówczas zobaczysz, kim jesteś i jak jesteś.

Pozwól sobie przez moment lub dwa na to, co chcesz zrobić i odkryj, co rzeczywiście robisz.

Zaryzykuj troszkę, jeśli możesz.

Czuj swoje własne uczucia.

Mów swoje własne słowa.

Myśl swoje własne myśli.

Bądź sobą.

Odkrywaj.

Zaplanuj swój rozwój poprzez doświadczanie siebie.”

 

Autor: Jacek Jokś, Coach PCC ICF, trener i superwizor coachingu, terapeuta Gestalt w trakcie szkolenia

Bibliogafia:

  • Kepner J.I. „Ciało w procesie psychoterapii Gestalt”
  • Chu V. ”Psychoterapia Gestalt”
  • Rogers C. „O stawaniu się osobą”
  • Mearns D., Thorne B. „Terapia skoncentrowana na osobie”

O nas

Nasz zespół powstał dzięki przyjaźni i zrozumieniu jak ważna jest współpraca pomiędzy profesjonalnymi terapeutami o różnych specjalnościach. Ufamy, że różnorodność jaką proponujemy, może zaowocować dostępnością pomocy dla wielu osób o różnych potrzebach.

Znany Lekarz

Pracownia Psychologiczna Pomocnia

Facebook

This message is only visible to admins.

Problem displaying Facebook posts.
Click to show error

Error: The user must be an administrator, editor, or moderator of the page in order to impersonate it. If the page business requires Two Factor Authentication, the user also needs to enable Two Factor Authentication.
Type: OAuthException
Subcode: 492
Solution: See here for how to solve this error

Kontakt

Poradnia Psychologiczna
Pomocnia Poznań

ul. Śniadeckich 5/2, 60-773 Poznań
nr tel. +48 795 795 202
sekretariat@pomocnia-poznan.pl