Mały przewodnik po emocjach – część pierwsza

Towarzyszą nam praktycznie w każdej życiowej sytuacji, są z nami, czy sobie tego życzymy, czy nie. Emocje. Jest ich tylko kilka, jednak mamy często kłopot jak sobie z nimi radzić. Jakie są? Do podstawowych emocji należą: smutek, złość, wstręt, radość, zaskoczenie i strach.

W naszej kulturze istnieje przekaz, aby odcinać się od emocji, nie pokazywać ich.

Na pewno znasz przynajmniej jedno z tych powiedzeń:

„Chłopaki nie płaczą”

„Złość piękności szkodzi”

„Z dużego śmiechu duży płacz”

„Strach jest złym doradcą”

Te powiedzenia mówią o tym by nie przeżywać emocji, a wręcz, by nie dopuszczać ich do głosu.

Nauczyliśmy się też nazywać emocje pozytywnymi i negatywnymi i w psychologii popularnej często się je w taki sposób kategoryzuje, trochę tak jakby podzielić je na potrzebne i niepotrzebne. A gdyby tak uznać, że wszystkie są nam niezbędne, by móc w pełni i dobrze przeżywać życie? Zobaczmy jaką rolę pełnią w naszym życiu smutek i gniew.

Smutek

Smutek jest emocją, którą odczuwamy w związku z nieuniknionymi stratami, które mają miejsce w życiu każdego z nas. Smucimy się, gdy tracimy kogoś lub coś, na czym nam zależało. Ta emocja skłania do wycofania i refleksji, do tego żeby na moment zatrzymać się i pobyć z tym, co jest. Dać czas i przestrzeń na to, by pogodzić się z nową rzeczywistością.

To naturalne, że przeżywasz tę emocję tracąc przyjaciela, pracę, czy nadzieję na spełnienie swych marzeń, czy realizację planów.

To naturalne również, że pojawia się chęć by tę emocję tłumić w sobie: zagłuszyć intensywną pracą, alkoholem, objadaniem się, czy zabawą do utraty tchu. Możesz w tym miejscu zadać sobie pytanie: jakie są Twoje sposoby na radzenie sobie ze smutkiem?

Żyjemy w świecie gdzie jest mało miejsca na przeżywanie smutku. Świat chce nas widzieć zadowolonych, zachęca do kupowania szczęścia, tłumienia smutku, zagłuszania go. Zdarza się, że już, jako dzieci słyszymy„nie płacz”, „czemu się tak mażesz-nic się nie stało”.

Dobrze jest dawać sobie przestrzeń na przeżywanie smutku.

Jednak ważne jest szukania wsparcia w momentach, kiedy czujemy, że smutek dominuje w naszym życiu, blokuje działania lub nie ma konkretnej przyczyny.

Obserwuj siebie, gdy odczuwasz smutek. Co Cię smuci? Czy walczysz ze smutkiem? Jak możesz sobie pomóc? Jak mogą Tobie pomóc bliskie osoby? Czego potrzebujesz w tym momencie?

Złość

Złość to kolejna emocja, której nie chcemy przeżywać. Jest czasem niewygodna i bardzo widoczna dla otoczenia możnakipieć ze złości lubbyć czerwonym ze złości.

Złość mówi nam o tym, że jesteśmy sfrustrowani jakąś częścią naszego życia, jest o potrzebie zmiany aktualnego stanu – i tu jest jej moc i siła. Złość dodaje energii do działania, pozwala decydować się na lepsze życie, na przykład zmienić frustrującą pracę na nową, odejść od toksycznego partnera…. Jednak trzeba pamiętać, że czasem pod tą emocją jest smutek i frustracja oraz o tym by nie podejmować ważnych życiowych decyzji, kiedy Twoje ciało kipi ze złości.

Warto też zwrócić uwagę na cienką granicę pomiędzy złością, a agresją bierną, czy czynną.

Dobrze jest zrobić miejsce na złość w swoim życiu i umieć ją wyrażać z szacunkiem i miłością do drugiego człowieka. To ważna umiejętność.

Kolejny kulturowy przekaz mówi o tym, że dziewczynki mają „być miłe”, a chłopcom częściej pozwala się na to by rozpychać się łokciami i bić o swoje. Dobre wyrażanie złości jest ważną umiejętnością, której można się nauczyć na każdym etapie życia, a rolą rodzica, opiekuna, czy nauczyciela w szkole jest pokazanie dziecku jak bezpiecznie sobie z nimi radzić, tak, aby emocje były dobrym towarzyszem, który pozwala iść w stronę wartościowego, dobrego życia.

W księgarniach znajdziesz poradniki o tym jak zapanować nad gniewem, jak uwolnić się od gniewu. Jednak zanim nad nim „zapanujesz” warto jest odpowiedzieć sobie na pytania, „O czymmówi mój gniew?”, „Jakiej ważnej części mojego życia dotyczy?”, „Gdzie i jak go odczuwam?”, „Jak gniew wpływa na moje relacje z otoczeniem?”, „Czy moja złość rani moich bliskich?”,  „ Co mogę zrobić z moją złością?”

Ważną cechą emocji jest to, że nigdy nie trwają długo, przychodzą i odchodzą. Pamiętaj o tym, gdyż zdarza się, że przeżywane emocje w danym momencie są tak intensywne, że mamy wrażenie, że nigdy nie miną.

Jeśli czujesz, że Twój smutek złość, czy lęk zajmują dużą przestrzeń w Twoim życiu – warto jest poprosić o pomoc osoby, z Twojego otoczenia, które są Tobie bliskie. Jeśli brakuje ich w Twoim życiu lub nie chcą słuchać o Twoich trudnościach warto poszukać w okolicy psychologa, psychoterapeuty lub grupy wsparcia.

Autor: Agnieszka Mazurczak